ГЭР БҮЛЭЭС ГАДУУРХ ХАРИЛЦААНД ОРСОН ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДИЙГ 5.0-10.0 САЯ ТӨГРӨГӨӨР ТОРГОХ ХУУЛИЙН САНААЧИЛГА ГАРГАЖЭЭ Б.ДЭЛГЭРСАЙХАН: ГАШУУН СУХАЙТ-ГАНЦ МОД ХИЛИЙН БООМТЫН ТӨМӨР ЗАМЫГ ХОЛБОХ БҮТЭЭН БАЙГУУЛАЛТЫН НЭЭЛТ ИРЭХ САРЫН 14-НД БОЛНО Н.УЧРАЛ: НАДАД ХЭН НЭГНЭЭС АЙЖ АГШААД БАЙХ ШААРДЛАГА ОГТ БАЙХГҮЙ ”ХӨГЖЛИЙН БАНКНЫ ТУХАЙ” ХУУЛИЙГ ТАНИЛЦУУЛЛАА АЖ ҮЙЛДВЭР, ЭРДЭС БАЯЛГИЙН САЙД Ц.ТУВААН: ВАЛЮТЫН ҮНИЙН ӨСӨЛТТЭЙ ХОЛБООТОЙГООР МОНГОЛБАНКНААС ИНТЕРВЕНЦ ХИЙСЭН

Дэлхийн хамгийн том 10 үндэсний парк

2015 оны 5 сарын 5
0

Байгаль орчин, ан амьтан ургамлаа хүнээс хамгаалах хамгийнсайн аргуудын нэг нь тэднийг дархалж, тодорхой бүс нутгуудыг үндэсний парк болгох явдал байдаг.

НҮБ ч энэ байдалд анхаарлаа хандуулж ЮНЕСКО түүх соёл, урлаг, байгалын хосгүй газруудыг Дэлхийн үнэт өвд бүртгэж тэднийг дэлхийн хэмжээний болгон давхар хамгаалалтдаа авдаг. Дэлхийд 3000 гаруй үндэсний парк /дархан хийгээд тусгай хамгаалалтайд байдаг газрууд/ байдаг байна.

Австрали улс хамгийн их /685/ үндэсний парктай бол, Белиз улс нийт газар нутгийн 38 хувийг үндэсний парк эзэлдэг буюу тусгай хамгаалалтанд авсан байна.

Харин манай орны хувьд 14 дархан газар, 29 байгалийн цогцолбор газар, 30 байгалийн нөөц газар, 14 байгалийн дурсгалт газар бүртгэсэн байдаг ба нийт 27,198,554.93 га буюу 271,195.5 км.кв талбайг тусгай хамгаалалтад авсан байна. Энэ нь нийт газар нутгийн 17.4 хувь аж.

Ингээд дэлхийн хамгийн том газар нутгийг хамарсан үндэсний паркуудыг товчтанилцуулья.

10. Рангел-Сент Элайасийн байгалын нөөц болон үндэсний парк /Wrangell–St. Elias National Park and Preserve/

Талбайн хэмжээ: 53,321 км²

Рангел-Сент-Элиас үндэсний парк Аляскийн зүүн өмнөд хэсэгт Канадын хил дагуу байрладаг. 1980 оноос байгалийн нөөц газар болон үндэсний парк болгон зарлаж, хамгаалалтад авсан байдаг. Харин Канадын хэсэгт байдгийг нь Клуэн байгалийн нөөц болон үндэсний парк /Kluane National Park and Reserve/ гэдэг ба 22,013 км² талбайтай.

Энэхүү АНУ-ын хамгийн том үндэсний парк нь ЮНЕСКО-ийн Дэлхийн үнэт өвд бүртгэгдсэнээс гадна, Олон улсын шим мандлын нөөц газрын нэг юм. Канад-Амеиркийн хоёр дахь өндөр уул 5,959 м өндөр Сент-Элиас тус үндэсний паркад байдаг.

Национальный парк и заказник Рангел-Сент-Элайас интересное, мир, национальный парк

9. Аир ба Тенерегийн байгалийн нөөц газар /The National Air and Tenere Reserve/

Талбайн хэмжээ: 77,360 км²

1991 онд ЮНЕСКО-ийн Дэлхийн үнэт өвд бүртгэгдсэн Аир ба Тенерегийн байгалийн нөөц газар Нигерт байдаг.

Африк тивийн хоёр дахь том тус парк нь хоёр үндсэн хэсэгт хуваагддаг тусгай газрын зүүн хэсэг болох Аир нь уулын бүст байрладаг бол баруун хэсэг болох Тенере нь Сахарын өмнөд захын цөлийн бүст хамаардаг. Тухайн үед 64,560 км² талбайтай байсан бол 1988 онд 12,800 км² гакар нутгийг нэмж хамгаалатад авсан байна.

Национальный резерват Аир и Тенере интересное, мир, национальный парк

8. Хил дамнасан Их Лимпопо парк /Cross-border Park of Limpopo/

Талбайн хэмжээ: 99,800 км²

Лимпопо байгалийн нөөц газар нь Өмнөд Африкийн Мозамбик, ӨАБНУ, Зимбабве улсуудын газар нутгуудыг дамнан оршдог Банайн, Крюгер гэх мэт 10 үндэсний парк, байгалийн нөөц газруудаас бүрдсэн цогцолбор газар юм. Энд африкийн заан, анааш, леопард, гепард, цөөвөр чоно гэх мэт маш олон ховор амьтад амьдардаг.

Лимпопо үндэсний парк - 35,000 км²

Уотерберг шим мандлын нөөц газар - 15,000 км²

Крюгер үндэсний парк - 19,485 км². 1926 оноос дархлагдсан.

Банайн үндэсний парк - 7,000 км². 1973 оноос дархлагдсан.

Зинайв үндэсний парк - 4,000 км² . 1973 оноос дархлагдсан.

Гонарежу үндэсний парк - 5,053 км². 1975 оноос дархлагдсан.

Манжижи Пан Санктуари

Малипати Сафари бүс гэх мэт

Трансграничный парк Лимпопо интересное, мир, национальный парк

7. Галапагосийн далайн нөөц газар /Galapagos Marine Reserve/

Талбайн хэмжээ: 133,000 км²

Галапагосийн далайн нөөц газар бол дэлхийн далай, тэнгисийн хамгийн том дархан газар юм. Энэ бүс нутаг нь акул, халим, яст мэлхий зэрэг далайн янз бүрийн ховор амьтадын орон гэр болдог. 1959 оноос Үндэсний парк болгон дархалсан байдаг аж.

ЮНЕСКО-ийн дэлхийн үнэт өвд бүртгэгдсэн, Дэлхийн хоёр дахь том далайн байгалийн нөөц газар болсон уг газар Эквадор улсаас /түүний харьяанд ордог/ баруун тийш 1000-аад км-т Номхон далайд байрладаг. Уг бүс нутаг нь 13 том арал, 42 жижиг арлаас бүтдэг аж.

Чарльз Дарвин зүйлийн гарал түүний хувьслын онолыг бий болгоход хүргэсэн судалгаа хийсэн газар нь энэ гэнэ.

Галапагосский морской заповедник интересное, мир, национальный парк

6. Их Барьер риф /Barier reef/ үндэсний парк

Талбайн хэмжээ: 345,400 км²
Их Барьер риф үндэсний парк нь далайн хамгийн том нөөц газар бөгөөд Австралийн зүүн хойд нутгийн Куинсланд мужийн эрэгт байх Шүрэн тэнгист байрладаг. Уг бүс нутаг нь 900 гаруй арал, 2,900 гаруй далайн арал багтдаг аж.

Уг дархан газрыг дэлхийн хамгийн том шүрэн аруудыг устгахаас болон далайн ховор амьтан ургамлыг хамгаалах үүднээс бий болгосон юм.

1981 онд ЮНЕСКО-ийн Дэлхийн үнэт өвд бүртгэсэн. CNN агентлаг дэлхийн байгалийн долоон гайхамшигийн нэгээр тодруулж байсан газар. Судалгаагаар 2012 онд нийтлүүлсэн судалгааны тайланд 1985 оноос хойш гэхэд далай тэнгисийн ургамал амьдатын амин чухал үндэс болсон нийт шүрэн арлын тал нь устан алга болсон байна хмээжээ.

Гүүгл компани Их Барьер риф үндэсний паркийг 2014 онд Google Underwater Street View-д 3D-ээр оруулсан байна.

Большой Барьерный риф национальный парк интересное, мир, национальный парк

5. Папаханаумокуакеа үндэсний дурсгалт газар /Papahānaumokuākea Marine National Monument/

Нийт талбай: 360,000 км²
Хавайд байрладаг хэлэхэд хэл хугармаар Папаханаумокуакеа хэмээх далайн нөөц газар бол дотроо 10 гаруй арлуудыг нэгтгэсэн 7000 гаруй зүйлийн амьтад амьдардаг хосгүй үзэсгэлэнтэй бүс нутаг юм. Далайн амьд музей, байгалийн зоопарк гэсэн үг.

Грекийн газар нутгаас ч том энэхүү дурсгалт газрыг 2006 онд дархалж 2010 онд ЮНЕСКО-ийн дэлхийн үнэт өвд бүртгэгдсэн байна.

4. Феникс арлын тусгай хамгаалалттай бүс

Талбайн хэмжээ: 408,250 км²
Феникс арлын нөөц газар нь Номхон далайн хамгийн гүн хамгийн том далайн тусгай хамгаалалттай бүс юм. Тус бүс нь Поленез болон Микронезийн арлууд хийгээд Кирибати улсуудын нутгийг хамаардаг.

Энэхүү далайн ховор амьтан ургамлын нөөц бүхий уг газрыг 2008 онд хамгаалалтад авсан ба 2010 онд ЮНЕСКО-ийн дэлхийн үнэт өвд бүртгэгдсэн.

Заповедная территория островов Феникс интересное, мир, национальный парк

3. Окавонго-Замбезигийн дархлагдсан бүс

Талбайн хэмжээ: 444,000 км²
Окавонго-Замбезигийн дархан газар нь Африк тивийн Ангол, Ботсван, Намиби, Замби, Зимбабве улсуудын газар нутгийг дамнан байрладаг дархлагдсан цогцолбор газар.

Окавонго-Замбези дархан газар Африкийн онгон байгаль, ан амьтадын хамгаалсан Чобе, Хванга, Окавонго голын бэлчир, Виктори хүрхрээ зэрэг олон үндэсний паркуудаас бүрдсэн хамгийн том бүс нутаг юм.

2011 онд янз бүрийн тодорхой цаг хугацаанд дархлагдаж бүртгэгдсэн үндэсний паркуудын нэгтгэн Окавонго-Замбези хил дамнасан нөөц газар болгосон байна. Үүнд:

Замбези үндэсний парк - 560 км²

Чобе - 11,700 км²

Хванга - 14,651 км²

Окавонго голын бэлчир -

Виктори хүрхрээ - 23.4 км²

Моси-оа-Туня - 23.4 км²

Мореми гейм нөөц газар гэх мэт.

Трансграничный заповедник Окавонго-Замбези интересное, мир, национальный парк

2. Чагосын тусгай хамгаалалтын бүс

Талбайн хэмжээ 544,000 км²
Энэтхэгийн далайд Мальдиваас 500 км зайд Их Британийн эзэмшил Чагос арал оршдог. Энэ бол дэлхийн хамгийн том далайн нөөц газар ажээ. талбайн хэмжээгээрээ Францын газар нутгаас ч том. Далайн хамгийн баян эко систем. Энэ үзэсгэлэнтэй газар дэлхийн хамгийн ховор амьтад байдаг байна.

Британийн засгийн газар 56.13 км.кв талбайтай арлуудыг тойруулан 544,000 км.кв талбай бүхий байгаль орчны хийгээд загас хамгаалах бүсийг байгуулсан байна.

Военно-морской заповедник Чагос интересное, мир, национальный парк

1. Зүүн хойд Гренландийн үндэсний парк

Талбайн хэмжээ: 972,000 км²
Дэлхийн хамгийн том үндэсний парк Гренландын зүүн хойд хэсгийг бүхэлд нь хамран оршдог. Тус дархан газрын талбай нь дэлхийн 163 улсын газар нутгаас том аж. 1978 оноос тусгай хамгаалалтад авч 1988 онд үндэсний парк болгон дархалсан байна.
Тус газар нь цагаан баавгай, Арктикийн үнэг, цасны шар шувуу, бух үхэр, далайн морь зэрэг олон ховордсон амьтадын сүүлийн хоргодох нутаг болж байна.