Заан 70 насладаг

Заан бол манай гарагийн хуурай газрын хамгийн том хөхтөн амьтан гэдгийг хүн бүхэн мэднэ. Эрт дээр үеэс 400 гаруй төрлийн заан амьдарч байснаас одоо Африкийн болон Азийн гэсэн хоёр төрөл нь үлджээ. Харин 2011 онд Канадын амьтны судлаачдын баг генийн шинжилгээг дахин хийсний үндсэн дээр Ази, Африк, Саванна заан гэсэн 3 төрлийн заан байна гэдгийг нотолжээ.

Африкийн заан том биетэй том чихтэй эр эмгүй соёотой байдаг бол Азийн төрлийнх нь чих хошуу бага, эм нь соёогүй, толгой нь хоёр бондгортой байдаг онцлог ялгаатай. 

Зааны тоо толгой соёоноосоо болж хулгайн анчдын бай болж жилээс жилд хорогдож байгаа ба 2007 оны судалгаагаар Африк тивд 470-690 мянга орчим гэсэн тоо гаргаж байсан бол одоо 450 мянга болсон байна. Энэ тоо нь 1979 оныхоос хоёр дахин хорогдсон гэсэн үг. Африкийн зааны тоо толгойг 20-р зууны эхэн үед 3-5 саяар яригдаж байсан гээд та бод доо.

Африкийн заан 7.5 м урт, 3.3 м өндөр, 6 тн жин татаж, 70 хүртэл насалдаг. Дэлхийн хамгийн том заан 1956 онд Анголд бүртгэгдсэн байдаг бөгөөд түүний өндөр 4.2 м, жин нь 12 тн байжээ.

Азийн заан дунджаар 2.7 м өндөр, 6 м урт, 4 тн жин татаж,  /том нь 3.2 м өндөр, 5.4 тн хүрдэг/ аж. Азийн зааны хамгийн том тохиолдол нь 1924 онд Энэтхэгт 3.35 м өндөр, 8.6 м урт, 8 тн жинтэй заан байжээ. Азийн зааны тоо толгой 20-р зууны эхэнд 100,000 гаруй байсан бол одоо түүний 50 хүрэхгүй хувь нь үлэж хоцорчээ. /2003 оны байдлаар 50 мянга орчим гэж гаргаж байжээ/. Азийн заан Зүүн өмөнөд, Өмнөд Азийн ихэнх нутгаар хэсүүчлэн амьдарч байсан газар нутгийнхаа ердөө 15 хувь хүрэхгүй нутагт амьдарч байна. 

Заан үржил удаантай амьтан бөгөөд 22 сарын турш хээлээ тээгээд 120 кг жинтэй тугал төрүүлдэг. Заан өдөрт 150 кг хүнс иддэг. ихэнхдээ Азийн зааныг гаршуулан уналга, тээвэр, хүнд хүчир ажилд ашиглахаас гадна циркийн үзүүлбэрт сургадаг.

Бидний зааны хошуу хэмээдэг урт эрхтэн нь бол түүний хамар юм. Зааны хамрын үзүүр маш мэдрэмтгий эвлэг ба самар зэргийн жижиг зүйлийг ч чадварлагаар чимхэн авч чадна.

Зааны амьдардаг бүс нутаг

Ангол, Бенин, Ботсван, Буркина Фасо, Камерун, ТАБНУ, Чад, Конго, Ардчилсан Конго, Кот'Д Ивуар, Экваторын Гвиней, Эритриа, Этиоп, Габон, Гана, Гвиней, Кени, Либери, Малави, Мали, Мавритан, Мозамбик, Намиб, Нигер, Нигери, Руанда, Сенегал, Сьерра Лион, Сомали, ӨАБНУ, Судан, Танзана, Того, Уганда, Замби, Зимбабве.